زمان تقریبی مطالعه: 7 دقیقه
 

امداد به بنی‌اسرائیل (قرآن)





امداد و نصرت خداوند همیشه شامل حال انسانها می شود و یکی از جاهایی که امداد خداوند صورت گرفته،امداد به بنی اسرائیل بوده است.


۱ - نصرت بنی اسرائیل



وعده مشروط خداوند بر نصرت و امداد به بنی اسرائیل صورت گرفته بود که در قرآن خداوند می فرماید:
ولقد اخذ الله میثـق بنی اسرءیل وبعثنا منهم اثنی عشر نقیبا وقال الله انی معکم لئن اقمتم...خدا از بنی اسرائیل پیمان گرفت. و از آنها، دوازده نقیب (سرپرست) برانگیختیم. و خداوند (به آنها) گفت: «من با شما هستم! اگر نماز را برپا دارید، و زکات را بپردازید، و به رسولان من ایمان بیاورید و آنها را یاری کنید، و به خدا قرض الحسن بدهید(در راه او، به نیازمندان کمک کنید)، گناهان شما را می‌پوشانم (می‌بخشم)؛ و شما را در باغهایی از بهشت ، که نهرها از زیر درختانش جاری است، وارد می‌کنم. اما هر کس از شما بعد از این کافر شود، از راه راست منحرف گردیده است.(کلمه «مع» به معنای نصرت و یاری است.).پس از آن، وعده خدا به بنى اسرائيل را چنين تشريح مى‌كند كه خداوند به آنها گفت: «من با شما خواهم بود و از شما حمايت مى‌كنم» «وَ قالَ اللَّهُ إِنِّي مَعَكُمْ».
روشن است وقتى خداوند صاحب قدرت و علم مطلق با كسى يا جمعيتى باشد، مشكلى نخواهند داشت، هم امكانات لازم را به آنها مى‌بخشد و هم در برابر دشمن از آنها دفاع مى‌كند.
سپس به آنها اعلام مى‌كند: اگر آنها خود را مقيد به انجام چند عمل كنند، از نعمت‌هائى بهره‌مندشان مى‌كند، اين اعمال عبارتند از:
۱- «اگر نماز را بر پا داريد» «لَئِنْ أَقَمْتُمُ الصَّلاةَ».
۲- «و زکات خود را بپردازيد» «وَ آتَيْتُمُ الزَّكاةَ».
۳- «به پيامبران من ایمان بياوريد و آنها را يارى كنيد» «وَ آمَنْتُمْ بِرُسُلي‌ وَ عَزَّرْتُمُوهُمْ».
۴-علاوه بر اين، «از انفاق‌هاى مستحب كه يك نوع قرض الحسنه به خدا است، بدهيد و خوددارى ننمائيد» «وَ أَقْرَضْتُمُ اللَّهَ قَرْضاً حَسَناً».
تجدید توان اقتصادی و انسانی بنی اسرائیل با امداد الهی ، پس از اولین شکست صورت گرفت همانطوری که در قرآن هم خداوند می فرماید:
وقضینآ الی بنی اسرءیل فی الکتـب لتفسدن فی الارض مرتین ولتعلن علوا کبیرا• ثم رددنا لکم الکرة علیهم وامددنـکم بامول وبنین وجعلنـکم اکثر نفیرا.
ما به بنی اسرائیل در کتاب ( تورات ) اعلام کردیم که دوبار در زمین فساد خواهید کرد، و برتری جویی بزرگی خواهید نمود• سپس شما را بر آنها چیره می‌کنیم؛ و شما را به وسیله داراییها و فرزندانی کمک خواهیم کرد؛ و نفرات شما را بیشتر (از دشمن ) قرارمی دهیم.

۲ - آثار امداد به بنی اسرائیل




۲.۱ - پیروزی


پیروزی ایمان آورندگان بنی اسرائیل عصر عیسی علیه‌السّلام بر اثر امداد الهی بوده است که در قرآن هم به این موضوع اشاره شده است در آنجا که می فرماید:
... قال عیسی ابن مریم للحواریین من انصاری الی الله قال الحواریون نحن انصار الله فـامنت طائفة من بنی اسرءیل... فایدنا الذین ءامنوا علی عدوهم فاصبحوا ظـهرین.‌ای کسانی که ایمان آورده‌اید! یاوران خدا باشید همان گونه که عیسی بن مریم به حواریون گفت: «چه کسانی در راه خدا یاوران من هستند؟! » حواریون گفتند: «ما یاوران خدائیم» در این هنگام گروهی از بنی اسرائیل ایمان آوردند و گروهی کافر شدند؛ ما کسانی را که ایمان آورده بودند در برابر دشمنانشان تایید کردیم و سرانجام بر آنان پیروز شدند! . این قسمت از آیه شریفه به ماجرا و سرانجام پیشنهاد عیسى (علیه السلام ) اشاره نموده ، بیان مى کند که بنى اسرائیل دو طائفه شدند، یکى حواریین بودند که به وى ایمان آوردند، و طائفه اى دیگر که کفر ورزیدند، و خداى تعالى مؤ منین را بر کفار که دشمن ایشان بودند غلبه داد، و بعد از آنکه روزگارى دراز تو سرى خور آنان بودند، سرور ایشان شدند.
در این قسمت از آیه اشاره است به اینکه امت پیامبر اسلام هم عین این سر نوشت را دارند، آنها نیز مانند امت عیسى دو طائفه مى شوند یکى مومن ، و دیگرى کافر. و اگر مؤمنین ، خداى تعالى را که در مقام نصرت خواهى از آنان برآمده اجابت کردند، و پاس حرمت دستورات او را نگه داشتند، خداى تعالى هم ایشان را علیه دشمنان شاءن نصرت داده ، و همان طور که مؤ منین به عیسى بعد از روزگارى مذلت به آقایى رسیدند، ایشان را نیز بر دشمنان خود سرورى مى بخشد.
عامل پیروزی بنی اسرائیل عصر موسی و هارون علیهما السلام بر دشمنان خود امداد الهی ذکر شده است که در قرآن هم خداوند می فرماید:
ولقد مننا علی موسی وهـرون• ونجینـهما وقومهما من الکرب العظیم• ونصرنـهم فکانوا هم الغــلبین.ما به موسی و هارون نعمت بخشیدیم• و آن دو و قومشان را از اندوه بزرگ نجات دادیم• و آنها را یاری کردیم تا بر دشمنان خود پیروز شدند.

۲.۲ - نجات


امداد و یاری خداوند به موسی علیه‌السّلام و بنی اسرائیل، عامل نجات آنان از فرعونیان بوده است و در قرآن هم به این موضوع اشاره میکند و می فرماید:
فلما ترءا الجمعان قال اصحـب موسی انا لمدرکون• قال کلا ان معی ربی سیهدین• فاوحینا الی موسی ان اضرب بعصاک البحر فانفلق فکان کل فرق کالطود العظیم• وازلفنا ثم الاخرین• وانجینا موسی ومن معه اجمعین.هنگامی که دو گروه یکدیگر را دیدند، یاران موسی گفتند: «ما در چنگال فرعونیان گرفتار شدیم! » • (موسی) گفت: «چنین نیست! یقینا پروردگارم با من است، بزودی مرا هدایت خواهد کرد! » • و بدنبال آن به موسی وحی کردیم: « عصایت را به دریا بزن! » • (عصایش را به دریا زد،) و دریا از هم شکافته شد، و هر بخشی همچون کوه عظیمی بود• و در آنجا دیگران (لشکر فرعون) را نیز (به دریا) نزدیک ساختیم• و موسی و تمام کسانی را که با او بودند نجات دادیم! .به هر حال، خداوندى كه فرمانش بر همه چيز نافذ است و آب‌ها اگر طغيان مى‌كنند به فرمان او است، و طوفان‌ها اگر به حركت در مى‌آيند به امر او است همان خدائى كه: نقش هستى نقشى از ايوان او است، و آب و باد و خاک سرگردان او است، چنين فرمانى را به امواج دريا داد، و امواج به سرعت پذيرا گشتند، روى هم انباشته شدند، و در ميان آنها جاده‌ها نمايان گشت و هر گروهى از بنى اسرائيل در جاده‌اى روان شدند.
فرعون و فرعونيان كه از ديدن اين صحنه، مات و مبهوت شده بودند و چنين معجزه روشن و آشكارى را مى‌ديدند، باز هم از مركب غرور پياده نشدند، باز هم به تعقيب موسى و بنى اسرائيل پرداختند و به سوى سرنوشت نهائى خود پيش رفتند، چنان كه قرآن مى‌گويد: «و در آنجا ديگران را نيز به دريا نزديك ساختيم» «وَ أَزْلَفْنا ثَمَّ الآخَرِينَ».
و به اين ترتيب، فرعونيان نيز وارد جاده‌هاى دريائى شدند، و همچنان مغرورانه به دنبال بردگان قديمى خود كه سر به طغيان برافراشته بودند مى‌دويدند، غافل از اين كه لحظات آخر عمر آنها فرا رسيده، و فرمان عذاب به زودى صادر مى‌شود.آيه بعد، مى‌گويد: «ما موسی و تمام كسانى كه با او بودند را نجات داديم» «وَ أَنْجَيْنا مُوسى‌ وَ مَنْ مَعَهُ أَجْمَعِينَ».
ایمان گروهی از بنی اسرائیل عصر عیسی علیه السلام، زمینه تایید و امداد الهی به آنان بوده که در مورد این موضوع خداوند در قرآن می فرماید:
... قال عیسی ابن مریم للحواریین من انصاری الی الله قال الحواریون نحن انصار الله فـامنت طائفة من بنی اسرءیل... فایدنا الذین ءامنوا علی عدوهم فاصبحوا ظـهرین.‌ای کسانی که ایمان آورده‌اید! یاوران خدا باشید همان گونه که عیسی بن مریم به حواریون گفت: «چه کسانی در راه خدا یاوران من هستند؟! » حواریون گفتند: «ما یاوران خدائیم» در این هنگام گروهی از بنی اسرائیل ایمان آوردند و گروهی کافر شدند؛ ما کسانی را که ایمان آورده بودند در برابر دشمنانشان تایید کردیم و سرانجام بر آنان پیروز شدند!

۳ - پانویس


 
۱. راغب اصفهانی، حسین بن محمد، المفردات فی غریب القرآن، ص۷۷۱، «مع».    
۲. مائده/سوره۵، آیه۱۲.    
۳. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۴، ص۳۹۵-۳۹۶.    
۴. اسراء/سوره۱۷، آیه۴.    
۵. اسراء/سوره۱۷، آیه۶.    
۶. صف/سوره۶۱، آیه۱۴.    
۷. طباطبایی، محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ترجمه موسوی همدانی، ج۱۹، ص۴۴۰.    
۸. صافات/سوره۳۷، آیه۱۱۴ - ۱۱۶.    
۹. شعراء/سوره۲۶، آیه۶۱ - ۶۵.    
۱۰. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۱۵، ص۲۷۰    
۱۱. صف/سوره۶۱، آیه۱۴.    


۴ - منبع



مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۶، ص۳۱۱، برگرفته از مقاله «امداد به بنی‌اسرائیل».    


رده‌های این صفحه : امداد | بنی اسرائیل | موضوعات قرآنی




آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.